جایگاه فرهنگ در ترجمه
نقش فرهنگ در ترجمه
جایگاه فرهنگ در ترجمه مسئله ای مهم و کلیدی در دنیای ترجمه محسوب می شود. در هیچ کشوری توافق جهانی بر سر اندیشه هایی که از فرهنگ آن کشور برخواسته باشد، وجود ندارد. بعضی ازافراد ارزشهای فرهنگی را تا حدودی قبول داشته و برخی دیگر ارزشی برای آنها قائل نیستند. زبان٬ منعکس کننده فرهنگ است و مترجم مکتوب باید فرهنگ را درک کرده و راههای کلیشه ای بازنویسی معنای متن مبدا را بداند. بهترین مثال٬ نامه های بازرگانی است. نامه ای که فرانسوی می نویسد بسیار مؤدبانه است. در حالی که نامه آلمانی رک و تقریبا بی ادبانه است. در این موارد مترجم مکتوب فارسی باید نامه را با ذائقه خواننده فارسی زبان وفق دهد.
تولیدات و مفاهیم که بین فرهنگ ها در حال مبادله هستند باید قابل قبول باشد. یا افرادی که این مفاهیم را به خوبی می فهمند بافت فرهنگ مقصد را قبول کنند. به همین دلیل اولین انتقالی که صورت می گیرد انتقال فرهنگ است. یعنی مترجم باید بافت ها ، سازماندهی و طرز فکر و زبان را با هم منطبق کند.
کلیشه ها
تخصیص ویژگیهای فرهنگی به موقعیتهای فردی فرهنگی خاص٬ «کلیشه» نام دارد. درست است که با شنیدن این واژه معانی منفی به ذهن خطور می کند. اما باید بدانید کلیشه ها لزوما بد نیستند. در واقع٬ کلیشه ها نتیجه طبیعی روشهای ارتباطی هستند.
۱- استفاده از کلیشه ها٬ غیر ارادی و نا خودآگاه است. کلیشه ها راههایی هستند که افکار ما را در موقعیتهای جدید سازماندهی می کنند.
۲- کلیشه ها از تجربیاتی مشترک با اعضای دیگر گروه ها ویا از منابع ثانویه سرچشمه می گیرند.
در هر دو صورت٬ به دلیل کمی اطلاعات دقیق و برای ادامه بحث ایجاد می شوند.
۳- کلیشه ها با افزایش ارتباط با کلیشه های قدیمی تر به واقعیت نزدیکتر می شوند.
۴- اگر استنباط گروهی از کلیشه ای٬ مثبت یا خنثی باشد، کلیشه به غلط با همین تصور جا می افتد.
۵- کلیشه ها به خودی خود برقراری ارتباط را مختل نمی کنند. مشکل از آنجا ناشی می شود که بدون دقت و انعطاف ناپذیری استفاده شوند.
پیش بینی ناشی از استفاده از آنها اشتباه است و منجر به سوء تعبیر می شود.
۶- برای برقراری ارتباط بهتر با غریبه ها٬ نباید از کلیشه ها دوری کرد.
لازم است دقت و پیچیدگی کلیشه ها افزایش یابد و این امر با زیر سوال بردن دائم کلیشه ها امکان پذیر است.
نکات فرهنگی
_ در سطحی کلی، ترجمه می تواند منطق، اقتصاد، فرهنگ و ویژگی های زبانی گسترده تری برای تک تک افراد آن ملیت داشته باشد.
_ ترجمه خوب و با کیفیت می تواند به کند شدن روند نزول تدریجی زبان و فرهنگ تحت نفوذ ارزش های غلط و نابود کننده کمک کند.
بنابراین ترجمه می تواند راهی برای دفاع و انتشار زبان و فرهنگ مقصد باشد.
_ از مشکلاتی که در سلیس بودن زبان دوم وجود دارد٬ این است که باید از چه حوزه فرهنگی استفاده کنیم.
_ به نظر نویسنده باید واژه فرهنگی که با توجه به مقتضیات زمان مناسب تر است استفاده گردد.
در تلگرام نیز ما را دنبال کنید
جهت سفارش ترجمه مقاله و کتاب اینجا کلیک کنید