همگانی های ترجمه

همگانی های ترجمه

حاصل برگرداندن یک متن از زبانی به زبان دیگر، متنی جدید است که هم با متن زبان مبدأ و هم با سایر متونی که در زبان مقصد نگاشته می‌شوند، متفاوت است.در این صورت آیا می‌توان ترجمه را نوعی رمزگذاری سوم دانست؟دراین مقاله قصد داریم با گشت و گذاری در همگانی های ترجمه،پاسخ این سوال را بیابیم

حال این سؤال مطرح می‌شود که ویژگی‌های همگانی پیشنهادی برای متون ترجمه شده کدامند؟ بیشتر پژوهشگران این همگانی‌ها را بر حسب فرآیند یا راهکارهای ترجمه در نظر می‌گیرند که می‌تواند نتایج متنی زیادی داشته باشد. این نتایج یا ویژگی‌های متن، داده‌های پژوهش‌اند که معمولاً به عنوان محصولات فرآیند ترجمه تصور می‌شوند. بیکر (Baker , 1993) این همگانی‌ها را به چهار دسته تقسیم می‌کند: مستقیم‌سازی، ساده‌سازی، عادی سازی و یکنواخت سازی. آشنایی با هر یک از این خصوصیات می‌تواند در درک بهتر همگانی‌های ترجمه راهگشا باشد

همگانی های ترجمه

مستقیم سازی (Explicitation )

 به افزودن مطالبی یا نشانه‌هایی در متن مقصد برای جبران فاصله‌های فرهنگی‌ای در نظر گرفته می شوند که به طور ذاتی در ترجمه وجود ندارند. این نشانه‌ها‌ی متنی ممکن است به صورت افزودن، گسترش یا جابه‌جایی‌های واژگانی، نحوی یا معنایی ، ابهام زدایی از ضمایر، افزودن وابسته‌ها و در مجموع جملات طولانی‌تر یا متن طولانی‌تر باشند

ساده سازی(Simplification )

  ساده سازی نیز می‌تواند به صورت واژگانی، نحوی یا معنایی باشد. برخی ویژگی‌های متنی حاصل از ساده سازی ممکن است متضاد مستقیم سازی باشند به عبارت دیگر اصطلاحات کلی جانشین اصطلاحات خاص شوند، جملات کوتاه به جای جملات بلند بنشینند یا وابسته‌های گروه یا واژگان حذف شوند. انواع دیگر ساده‌سازی کاهش یا حذف تکرار، کاربرد واژگان کمتر یا استفاده کمتر از نشانه‌هاست به این معنا که تعداد عناصر واژگانی در مقایسه با کل واژه‌های متن مبدأ کمتر است

عادی سازی (Normalization )

از گرایش به ویژگیهای اغراق‌آمیز زبان مقصد و تطبیق این ویژگی‌ها با الگوهای خاص آن زبان تا حدی که متن ترجمه نسبت به متن مبدأ و متن‌های دیگر زبان مقصد فراتر رود و تغییراتی مانند نقطه‌گذاری، واژگان یا نحو را شامل شود، سخن می‌گوید. ( بیکر ۱۹۹۶) البته بعضی ویژگی‌ها ممکن است مانند مستقیم‌سازی یا ساده‌سازی باشد همچنین بسیاری از تغییرات می‌تواند نظیر تغییرات عادی‌سازی توصیف شود به همین دلیل برخی محققان ساده سازی را زیر مجموعه عادی سازی می‌دانند.

یکنواخت سازی (Leveling out)

 به عبارت دیگر طی فرآیند ترجمه، متون شفاهی به ویژگی‌های نوشتاری بیشتری نیازمندند و متن‌های نوشتاری خصوصیات شفاهی بیشتری بروز می دهند. ازاین ویژگی‌ها می‌توان به تراکم واژگانی یا طول جمله در مقایسه با متن‌های غیر ترجمه اشاره کرد که بر اساس اندیشه های فردی و دارای تنوع واژگانی بیشتری‌اند. همگانی‌ها مطلقند و ترجمه فرآیندی مبتنی بر احتمال است. برمان( (Berman نیز فهرستی از انحرافات در ترجمه را نام می برد؛ مواردی مانند توجیه کردن، بسط دادن، فقر کمی و فقر کیفی را تحت این عنوان توضیح می‌دهد و آنها را همگانی‌های انحراف ذاتی در ترجمه می‌نامد. او آنها را بخشی از نظامی می داند که در هر ترجمه ای اعمال می شود و به بدی از آنها یاد می کند.