ترجمه ی متون علمی در مقابل ترجمه ی متون تخصصی

ترجمه ی متون علمی در مقابل ترجمه ی متون تخصصی

ترجمه ی متون علمی در مقابل ترجمه ی متون تخصصی بحثی است که بسیاری آن دو را به یکدیگر اشتباه میگیرند. یکی از مهمترین استدلال های غلط در بحث ترجمه ی متون تخصصی این است که به طریقی آن را با ترجمه ی متون علمی یکی بدانیم. حتی بدتر از آن اینکه این دو اصطلاح را به جای یکدیگر استفاده کنیم. در سرتاسر متون مربوط به ترجمه،  در ارجاعات مختصر که مکررا به ترجمه ی متون تخصصی داده می شود، اصطلاح ترجمه ی تخصصی و علمی را می بینیم که نویسندگان، شاید به راحتی، ایرادی نمی بینند که با این دو همزاد به عنوان دوقلوهای به هم چسبیده یا حتی یک شخص برخورد کنند. وجود این اشتباه اساسی فقط موضوع را پیچیده می کند زیرا ترجمه ی متون تخصصی و علمی مانند هم نیستند و این طور که بر می آید، دقیقا قابل مقایسه با یکدیگر نیز نمی باشند.

علی رغم ارتباط روشنی که بین این دو ترجمه وجود دارد، از این نظر که هر دو، با درجات متفاوتی، با اطلاعات برگرفته از کار دانشمندان سر وکار دارند، ترجمه ی متون علمی با ترجمه ی متون تخصصی کاملا متفاوت است. مطمئنا هر دو دارای اصطلاحات فنی هستند و، در ظاهر، هر دو با موضوعات پیچیده ی علمی (تا اندازه ای) سرو کار دارند اما برجسته نمودن این شباهت های ظاهری به قیمت در نظر نگرفتن تفاوت های، بسیار مجاب کننده ی، دیگر کار بسیار آسانی است.

تفاوت متون علمی و متون تخصصی

یکی از راحت ترین روشهای رفع ابهام از این موضوع، بررسی ماهیت لغات: علمی و تخصصی می باشد. علمی مرتبط با علم است که در فرهنگ لغت  Chambersاین گونه تعریف می شود: « دانشی که از طریق مشاهده و تجربه اثبات شده، با نکته سنجی آزمایش شده، قاعده مند شده و در زیر مجموعه ی قوانین کلی قرار گرفته است» («چمبرز» ۱۹۹۲). تخصصی به تکنولوژی مربوط می شود که در فرهنگ لغت  Oxford English این گونه تعریف شده است: «به کار گیری دانش علمی برای اهداف کاربردی».

بنابراین می توانیم بگوییم ترجمه ی متون علمی در ارتباط با دانش محض با تمام شکوه نظری، رمزگونه و فکری آن است در حالیکه ترجمه ی متون تخصصی مرتبط با این موضوع است که چگونه دانش علمی در واقع، از شیر مرغ گرفته تا جان آدمیزاد، عملا به کار گرفته می شود. تفاوت بین این دو نوع ترجمه به وسیله ی علوم اطلاعات نیز تایید می شود. «پینچاک» (۱۹۷۷: ۱۳) بیان می کند که حتی در کتابخانه ها علوم محض در ۵ گروه دسته بندی می شوند در حالیکه علوم کاربردی، به عبارت دیگر اطلاعات وابسته به فناوری، در جای خود به ۶ گروه تقسیم می شوند.

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

جهت سفارش ترجمه کتاب و مقاله اینجا کلیک کنید

عدم درک متقابل مشتری و مترجم در صنعت ترجمه

عدم درک متقابل در صنعت ترجمه

عدم درک متقابل در صنعت ترجمه مردم معمولاً در مورد موقعیت هایی که ترجمه نقش خود را بدرستی ایفا نمی کند خیلی حساسند مثل دفترچه های راهنما و دستورالعمل های چگونگی استفاده از ابزار و وسایل وارداتی که در آن جملات خنده دار و غلط و بعضاً احمقانه مشاهده می شود. مهم تر اینکه، نه تنها بیشترین ارتباط زبان و ترجمه از طریق سطوح زبان است، بلکه بهترین راه برای تشخیص ترجمه ی فنی از زمان پیدایش ترجمه ی تئوریک و فنی، هستند. ترجمه هایی که همانند کارد و پنیر تشخیصان از هم سخت است. صداگذاری مترجم بر روی صدای مجری تلویزیون (که شاید بطور ساده ای آسان به نظر برسد) یا امروزه، خدمات ترجمه ی آزاد که فقط با زدن دکمه ترجمه در اینترنت قابل دسترسی است.

جای تعجب نیست که بسیاری از مردم فکر می کنند ترجمه واقعاً شغل نیست، تنها چیزهایی که برای ترجمه نیاز دارید داشتن دانش زبانی و یک فرهنگ لغت خوب است و ترجمه به سادگی فقط برگرداندن یک کلمه و جمله از یک زبان به زبان دیگر است.

مشکلات پیش روی مترجمان

بسیاری از افرادی که متقاضی انجام ترجمه هستند فکر می کنند ترجمه بطرز غیر منطقی و مشخصی گران قیمت است. بخاطر همین بیشتر مترجمان تازه کار، معمولاً محصلان زبان، که شاید از این موضوعات به خوبی آگاه نیستند فکر کنند، ماشین ها و بسته های نرم افزاری امروزه کار ترجمه را بخوبی انجام می دهند که خود مترجمان انجام می دهند که راه خوبی برای کم شدن هزینه ها است. این مترجمان تازه کار حتی اگر خودشان زمان داشته باشند می توانند کار ترجمه را انجام دهند.

آنها در این فکرند چرا اینقدر کار ترجمه طول می کشد؟ چرا اینقدر گران قیمت است ؟ و چرا مترجمان بر روی پرسش های زیادی که می کنند اینقدار تأکید دارند؟ از روی دیگر مترجمان می دانند که ترجمه های خوب حاصل فعالیت های پیچیده ی تکنیکی هستند. مترجم تازه کار متوجه نمی شود چرا مشتری بطرز اجتناب ناپذیری فکر می کند قیمت ترجمه گران است و دوست دارد تا ترجمه قبل از اینکه شروع نشده، تمام شود.

مشتری هیچ وقت، زمان کافی ندارد تا با مترجم در رابطه با ترجمه صحبت کند یا ترجمه را تأیید کند. همیشه فکر می کند ترجمه به بهترین نحو انجام شده است و بدی هایی که ضرورتا در ترجمه بوجود می آید و مضایقه کردن هنگام پرداخت به مترجم به صورت مجانی یا نقدی، تنها بخشی از مشکلات است.

حال به هر علتی که این مشکل بزرگ بین فهم مترجم و مشتری بوجود آمده است مورد خوبی است برای اینکه هرکسی فکر کند که خودش فهم بهتری نسبت به محیط، چالش ها و پیچیدگی کلی فرآیند ترجمه دارد.

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

جهت سفارش ترجمه مقاله و کتاب اینجا کلیک کنید

شاخص های سنجش کیفیت ترجمه چیست؟

شاخص های سنجش کیفیت ترجمه

شاخص های سنجش کیفیت ترجمه مبحثی است که به بررسی ویژگی های مورد نیاز در تعیین کیفیت ترجمه می پردازد. میزان اثرگذاری ارتباط بهترین راه سنجش کیفیت ترجمه است نه راه ها و مفاهیمی که برای اظهار پیام به کار می رود، ترجمه ی با کیفیت باید حاوی این مشخصات باشد:

الف) دقت:

بافت ترجمه باید با واقعیات موجود و تفاسیر مربوط به آن واقعیات در حوزه ی محدود یا در رشته تخصصی مرتبط صحیح باشد. بطوره ایده آل ترجمه نباید تکنیک ها، غلط های معنایی یا واقعیات بیهوده را در برگیرد. در واقع، بندرت می توان ترجمه ی بدون اشکال بدست آورد و این بیشتر بخاطر وجود شباهت ها، حذفیات، نقاط مبهم و گیج کننده و حتی خطاهای متن اصلی است. اما حداقل قاعده ای که باید در ترجمه رعایت شود دقیق بودن ترجمه است.

ب) با معنا بودن ترجمه :

پیام متن در زبان و فرهنگ مقصد باید با معنی باشد هرچند که شاید مفاهیم و تفاسیر آن با فرهنگ دیگر متفاوت باشد. با معنا بودن پیام متن در فرهنگ زبان مقصد دارای برداشت های متفاوتی است. در ذیل تعدادی از آنها را نام می بریم:

_ مفاهیم یا معانی که در فرهنگ زبان مقصد بی معنی است باید حذف شود.

_ مفاهیم یا معانی که در فرهنگ زبان مقصد قابل فهم نیست در واقع برای اینکه بعضی از مفاهیم در زبان مبدأ غیر مستقیم است و مفاهیم غیر مستقیم را نمی توان به روشنی در زبان و فرهنگ دیگری بیان کرد.

_ مفاهیم یا معانی که در فرهنگ زبان مقصد نیاز به توضیحات اضافی دارند.

_ مفاهیم یا معانی که دارای معانی مختلفی هستند که ممکن است در فرهنگ مقصد بی معنی یا حتی توهین آمیز تلقی شوند. همانطور که مثالهای شناخته شده ای وجود دارد مثلاً در تولید اسم هایی که اسمهایشان در فرهنگ زبان مقصد زشت، رکیک و یا احمقانه به نظر برسد.

ج) قابل فهم باشد:

هرشخصی که از ترجمه استفاده می کند باید قادر باشد به وضوح اطلاعات و پیامهای انتقالی را درک کند. برای مترجم، به این معنی است که باید بافت متن و تعدیل زبانی را برای کار نهایی به خوانندگان با سطح دانش فنی قابل فهم سازد. درست مثل هر ارتباط معمولی دیگر، ترجمه باید قابل خواندن، منسجم، منطقی و ترجیحاً خوب نوشته شده باشد.

د) اثر بخشی  و علم و فناوری:

ترجمه می بایست در هر دو حالت رساندن پیام و اطمینان از اینکه این پیام هدف نخستین خود را تکمیل می کند(هیچ چیز به جز آن هدف) موثر باشد. در حقیقت ترجمه می بایست هم به هدف نخستین خود و هم هر هدف بعدی را که کاربران یا بهره برداران آن ممکن است درنظر بگیرند، بپردازد.

ه) قوانین و مقررات:

موضوع ها، روش ها یا فرایند هایی که به ترجمه برمی گردند ممکن است به طور مثال منوط به قوانین و مقررات مخصوص ملی باشد که مترجم باید آنها را در نظر بگیرد.

 

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

جهت سفارش ترجمه مقاله و کتاب اینجا کلیک کنید

 

 

تعریف ترجمه تخصصی به زبان ساده

ترجمه تخصصی چیست؟

ترجمه تخصصی به زبان ساده، مبحثی است که با بیانی ساده به تعریف مسئله ای به نام ترجمه تخصصی می پردازد. ترجمه ی تخصصی به خصوص در حیطه ی دانشگاهی مدت زیادی است که در ترجمه به عنوان جوجه اردک زشت در نظر گرفته می شود. ترجمه ی تخصصی جذابیت خاصی ندارد و فاقد گیرایی سحرآمیز واعتبار انواع دیگر ترجمه است و اغلب در تقسیم بندی انواع ترجمه در رتبه ی پایین قرار می گیرد و ارزش آن کمی بیشتر از اعمال اصطلاحات فنی و دانش موضوعی است. در واقع، این عوامل، به خصوص دانش موضوعی، ازجهاتی نشان می دهد که ترجمه ی تخصصی مانند وحشی های دوران جدید در جهان زبان  ترسناک و نفرت انگیز است.

واضح است که ترجمه ی تخصصی از گذشته ها نیز در ادبیات مرسوم به خویشاوند دور ترجمه ی «حقیقی» بوده است.  این نوع صنعتی وحرفه ای ترجمه در متون مربوط به نظریه های ترجه نادیده گرفته می شده است. «فرانکو اکسلا» (۲۰۰۴) در یک بررسی واضح این مورد را تایید می کند و گزارش می دهد که از ۲۰۴۹۵ فهرست چاپی که در BITRA، کتابنامه ی چندزبانه ی تحقیق ترجمه، فهرست شده است فقط در ۱۹۰۵ یا به ۳ /۹ درصد آن ها اشاره شده است. از طرف دیگر ترجمه ی متون ادبی علی رغم موقعیت خوب آن در زمینه ی حرفه ای، موضوع تقریبا ۴۳۱۴ نسخه چاپ شده است که ۲۱ درصد از کل تعداد نسخه ها را شامل می شود.

اصطلاحات تخصصی

کاری که در رابطه با این موضوع انجام شده به میزان زیادی به اصطلاحات و موضوعات تخصصی محدود شده است (مانند: حافظه ی ترجمه یا ترجمه ی ماشینی و غیره) یا باید جهت بازتاب حقایق جدید مربوط به ترجمه ی متون تخصصی به روز شود (مانند: «پینچاک» ۱۹۷۷، «سایکز» ۱۹۷۱). با این حال، بر خلاف آنچه خیلی ها گمان می کنند، ترجمه ی متون تخصصی بیشتر از صرفا یک روزنه ی امیدی  در تحقیقات نظری است. در واقع ریشه ی اجتناب ناپذیر آن در ترجمه ی بازرگانی و و ارتباط تخصصی باعث شده است این بخش بسیار غنی تر و پیچیده تر از آنچه تصور می شده است باشد.

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

 

جهت سفارش ترجمه مقاله و کتاب اینجا کلیک کنید

وفاداری به متن مبداء یا مقصد؟

وفاداری به متون در صنعت ترجمه

وفاداری به متن مبداء یا مقصد مسئله ای است که همواره در میان مترجمان مطرح بوده است. نوع متن ترجمه همچون متن مبدا خواهد بود، مگر اینکه مترجم به گونه ای که نقل شد ، نباشد. در مثالی که از ورمر(۱۹۸۹:۱۸۳) آورده شده است این فرضیه صحیح است که مقاله علمی در رابطه با ستاره شناسی را همچون متن مبدا ترجمه کنیم. عملکرد نوع متن مورد نظر در یک زبان ممکن است کم و بیش با عملکرد آن در زبان دیگر متفاوت باشد. بنابراین در صورت یکسان باقی ماندن هدف متن، عملکرد متن همچون سرگرم کردن و تعلیم دادن و برانگیختن ذهن خواننده  با توجه به نوع فرهنگ یا قراردادهای به خصوص در متن مبدا،ممکن است نیاز به تغییر داشته باشد.(بدین معنا که مقاله ی ستاره شناسی، همان مقاله ی ستاره شناسی باقی بماند.)

 

وفاداری از دیدگاه زبانشناسان

این همان چیزی است که نورد از آن به عنوان وظیفه ی قراردادی یاد می کند.(۱۹۹۷:۳۱) اما به منظور تحقق این وظیفه قراردادی، لازم است که بین روش های مختلف، یکی را انتخاب کنیم. مانند روش ترجمه تحت اللفظی ، ترجمه جابجایی، ترجمه گونه برداری، ترجمه تلفیقی و غیره. نورد در بیان یک متن واحد و صریح،به جای اینکه قابلیت انتخاب اطلاعاتی را که در اطلاعات کلی ارائه می شود بیان کند، به دشواری آن اشاره می کند. به این معنا که در علم نظری متون گوناگون ، معانی و تفاسیر  مختلفی وجود دارد .

با وجود این پتانسیل برای تعبیرها و موقعیت های مختلف، مترجمان باید اطمینان کسب کنند که متن مقصد حداقل برای دریافت کنندگان مورد نظر آن معنادار باشد و در یک موقعیت و فرهنگ ارتباطی قابل فهم باشد. تنها در صورتی که متن در موقعیت دریافت کننده قابل فهم باشد، مترجم موفق بوده است.

نورد  (۱۹۹۷:۱۲۵) ایده “عملکرد مضاعف وفاداری” را برای نظریه ی اسکوپوس مطرح می کند. وی آن را تعهدی دوطرفه از جانب مترجم نسبت به هر دو سوی منبع مبدا و مقصد در روند ترجمه معنا می کند. وی تاکید می کند که این ایده همچون وفاداری یا صداقت که مربوط به متن می شود نیست، بلکه این وفاداری، رابطه ای  بین افرادست.

این مسئولیت مترجم است که آنچه را خواننده از ترجمه انتظار دارد، فراهم کند( به عنوان مثال ترجمه تحت الفظی ، کلمه به کلمه ، آزاد و خواندنی). این مسئولیت، همچنین مترجم را ملزم می کند که مقصود نویسنده را درباره تعامل ارتباطی منتقل کند.

رابطه میان وفاداری و نظریه اسکوپوس

ورمر قانونی را که قانون انسجام می نامد،معرفی می کند و در آن توضیح می دهد که مترجم یا باید با موقعیت دریافت کننده در ارتباط باشد یا باید بخشی از موقعیت دریافت کننده باشد.(ریس و ورمر ۱۹۸۴:۱۱۳) این همان انسجام درونی است که یکی از دو نوع اصلی ارتباط ذهنی می باشد که نظریه اسکوپوس را شکل می دهد.(هاتیم ۲۰۰۱:۷۶)

این قانون به طورجدی بر متن مقصد و شنوندگان آن تاکید دارد. با این وجود چون ترجمه ارائه ی اطلاعاتی مبنی بر ارائه ی اطلاعات قبلی است، باید حداقل مقداری ارتباط بین متن مبدا و مقصد وجود داشته باشد؛ شاید منتقدانی وجود داشته باشند که بگویند: ترجمه ، ترجمه نیست بلکه تا حدودی انتزاعی از اقتباس آن است.(نورد ۱۹۹۷:۳۲) ورمر آن را انسجام درون متنی یا وفاداری می نامد. فرمی که با انسجام درون متنی شکل می گیرد هم به نقش متن (اسکوپوس) و هم به تعبیر مترجم از متن مبدا بستگی دارد. (نورد ۱۹۹۷:۳۲) با تبعیت از قانون درون متنی، قانون وفاداری می تواند از محدوده ترجمه بسیار وفادارانه ی متن مبدا یا ترجمه بی قاعده اخذ شود.

 

 

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

 

جهت سفارش ترجمه مقاله یا کتاب اینجا کلیک کنید

بررسی مبحث معادل یابی در ترجمه

معادل یابی در ترجمه

معادل یابی در ترجمه موضوعی بسیار گستزده بوده که در اینجا سعی بر این است تا به مترجمان تعریفی دقیق از آن ارائه دهد. اگرچه تعاریف و انواع زیادی برای تعادل وجود دارد، همه آن ها به یک مورد بستگی دارند: اتصال یا نوعی پیوند بین متن مبدأ و متن مقصد.

اندیشه ی معادل یابی اساس بسیاری از تئوری­های ترجمه و به طور ضمنی تعاریف کیفیت ترجمه را شکل می­دهد. اما با این وجود واژه ی «تعادل» مملو از دشواری است. در حقیقت «نیومارک» (۱۹۹۳: ۷۵) ادعا می­کند که «قدرت تفکر و به کارگیری ذهن برای تعادل در ترجمه همواره ادامه دارد». او در ادامه می­گوید تعادل در ترجمه را نمی­توان تعریف کرد و به معنای دقیق­تر تنها درجاتی از تعادل وجود دارد.

نظریات در باب معادل یابی

آنگونه که «کتفورد» (۱۹۶۵: ۴۹) توضیح می ­دهد؛ «متن مقصد باید حداقل به برخی ویژگی ­های موقعیتی که متن مبدأ به آن ها قابل ارتباط است، قابل ارتباط باشد». طبق نظریه­ «کتفورد» اجزای زبان مقصد در ترجمه لزوماً نباید همانند اجزای زبان مبدأ با معنای یکسان باشد بلکه باید به گونه ­ای باشد که تا بیشترین حد ممکن با سطوح مختلف تعادل وجه مشترک داشته باشد. این مطلب را «هالورسون» (۱۹۹۷: ۲۰۷) بازگو می کند که تعریف نسبتاً جامع­تری از تعادل به دست می- دهد و بیان می­دارد که تعادل ارتباطی است بین دو مورد مستقل که برحسب هریک از کیفیت­های بالقوه به یکی از صورت­های زیر تعریف می­شود: همانند بودن/ یکی بودن/ شباهت داشتن/ برابر بودن.

نظریه ­های تعادل، ترجمه را تلاشی برای تولید دوباره­ متن مبدأ به گونه ­ای که تا حد ممکن به آن نزدیک باشد، در نظرمی­گیرند. اما چون دلایل زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه چرا ترجمه هیچ­گاه نمی تواند در تمامی سطوح به طور کامل متعادل باشد، تعداد زیادی از انواع تعادل تعریف شده است مانند تعادل ساختاری و تعادل پویا («نایدا» ۱۹۶۴)، تعادل لغوی، مفهومی، عمل­گرا (عملی)، متنی و زیبا شناختی ساختاری («کلر» ۱۹۷۹).

 

 

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

جهت سفارش ترجمه مقاله و کتاب اینجا کلیک کنید

مترجم متون تخصصی یا رابط متون تخصصی؟

مترجم متون تخصصی

مرزهایی که نقش مترجم متون تخصصی را از نویسنده ی متون تخصصی جدا می کند کمی کم رنگ شده که اجتناب ناپذیر است. مطلب دیگر این است که این واقعیت در جامعه ی گسترده تر «ارتباطات» بیشتر تشخیص داده می شود. جوامع گوناگون حرفه ای در زمینه ی ارتباط تخصصی در اروپا و ایالات متحده- همچون «مؤسسه ی رابطان علم و فن آوری» و «مجمع ارتباط تخصصی»- مخصوصا مترجمان را در تعاریف خود از رابطان متون تخصصی جای می دهند.

این دو گروه نه تنها با موضوع رایج ،اطلاعات تخصصی در متن، سر و کار داشته بلکه همچنین فعالیت ها و وظایف کلیدی مشترکی دارند. ممکن است قبل از هر چیز، بتوان با اطمینان گفت نویسندگان متون تخصصی بی شباهت به مترجمان نیستند. از این نظر که لازم است آنچه «ون لان» و «جولیان» (۲۰۰۲: ۱۸) آن را «حرف های عجیب و غریب» می نامند به انگلیسی صریح و قابل فهم «ترجمه کند».

همانطور که قبلا اشاره شد، نویسنده ی متون تخصصی اطلاعات را از منابع گوناگونی جمع آوری می کند که شامل اسنادی می شود که به دست کارشناسان مانند برنامه نویسان و مهندسان و برای آن ها تهیه می شود. این کار منجر به فصیح نبودن اجتناب ناپذیری می گردد. چرا که این اطلاعات نیاز به بازسازی ساختار، تفسیر و مدل سازی دوباره به منظور فهم بهتر و بیشتر مخاطب دارد. همچنین، مترجم بایستی متن اصلی و مبداء را، که در فرمتی خاص و متناسب با زبان مبداء نوشته شده، به گونه و فرمی در زبان مقصد منتقل نماید که برای خواننده آن قابل فهم باشد. این امر میسر نمی شود مگر با ویرایش، دوباره نویسی و حتی اضافه یا کم کردن اطلاعات. لازم به ذکر است که مورد آخر، در ادامه به تفصیل بیان شده است.

اضافه یا کم کردن اطلاعات

به عقیده گوفریچ، گاهی ضروری است تا به منظور اطمینان حاصل کردن از این موضوع که متن در دست ترجمه شما به میزان کافی موثر و قابل فهم باشد، مطالبی را به متن مقصد اضافه کرده یا از آن کم کنید. در این راستا نیاز به حذف، بازنویسی و یا توضیح مطالب نیز بوجود می آید. چرا که، در غیر این صورت منجر به بد فهمی و گیج شدن مخاطب و یا خواننده متن خواهد شد. در حقیقت می توان گفت گاهی اوقات به دلیل تحقق و حفظ یکپارچگی متن ترجمه شده، مطلب و منظور اصلی فدا می شود. با این حال به باور پینچاک، متن باید آن چیزی را بیان کند که متناسب با اهداف خوانندگان آن بوده و نه بیشتر یا کمتر. به زبانی ساده­ تر، گاهی اوقات اطلاعات باید قربانی شوند تا تمامیت ارتباط حفظ گردد.

 

 

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

 

جهت سفارش ترجمه مقاله و کتاب اینجا کلیک کنید

انواع تعادل در ترجمه متون تخصصی

دسته بندی انواع تعادل از دیدگاه نظریه پردازان

دیدگاه نایدا

انواع تعادل در ترجمه متون تخصصی ، به بررسی مهم ترین تقسیم بندی مفهوم تعادل در روند ترجمه می پردازد. احتمالاً معروف­ترین انواع تعادل، تعادل ساختاری و پویاست که «نایدا» (۱۹۶۴) آن ها را اصل قرار داد. تعادل ساختاری به پیام متن از دیدگاه شکل و محتوای آن پیام می­پردازد. در این نوع تعادل پیام زبان مقصد باید تا نزدیک­ترین حد ممکن با اجزاء مختلف زبان مبدا هماهنگی داشته باشد، که آن اجزاء می­تواند واژگانی، نحوی، سبکی، آوایی یا نوشتاری باشد.

دیدگاه کتفورد

طبق گفته «کتفورد»، یک قرینه (یا معادل) ساختاری هریک از دسته بندی­های زبان مقصد (واحد، سطح، ساختار، اجزای ساختار و …) است که می­توان گفت تا جایی که ممکن است «همان» فضا را از بعد «اقتصادی» در زبان مقصد اشغال می­کند که همین دسته بندی ها در زبان مبدأ اشغال می کند.

 

تعادل پویا از طرف دیگر برپایه­ ی این اندیشه است که متن مقصد باید همان تأثیری را بر روی مخاطب خود داشته باشد که متن مبدأ بر روی مخاطبش دارد. در این نوع تعادل، تأکید زیادی بر روی یافتن پیامی در زبان مقصد همانند با پیام زبان مبدأ نیست بلکه در عوض تأکید بر روی ایجاد ارتباط بین مخاطب زبان مقصد و پیام است به گونه­ای که همانند ارتباطی باشد که بین مخاطب زبان مبدأ و پیام موجود است («نایدا» ۱۹۶۴).

تعادل ارجاعی

انواع دیگر تعادل، شامل تعادل ارجاعی است که براساس آن تعادل بر کلماتی از متن مبدأ و متن مقصد تمرکز می­کند که به موارد فرامتنی یکسان در «جهان واقعی» اشاره می­کنند. تعادل مفهومی به منظور توصیف ارتباط بین کلمات متن مبدأ و متن مقصد مورد استفاده قرار می­گیرد؛ کلماتی که منجر به ایجاد تداعی­ها یا مفاهیم یکسان یا مشابهی در ذهن خواننده می­گردد. تعادل متن – معیار شامل کلمات زبان مبدأ و زبان مقصد است که در متون یکسان یا مشابهی در زبآن های مربوط به خود به کار می­روند.

تعادل پویا چقدر اهمیت دارد؟

تعادل پویا در ظاهر مفید به نظر می­رسد چرا که بر اهمیت معنا، و به خصوص، واکنش یکسان تأکید می­کند. می­توان این گونه استدلال کرد که این مورد در ترجمه­ی متون مربوط به دستورالعمل، مطالب آموزشی، اسناد حساس و … ضرورت دارد. اما کاربرد این مفهوم محدود است چرا که در اصل مربوط به پدیده­ های فرهنگی است که معمولاً در متون تخصصی یافت نمی­شود.

 

 

 

 

در تلگرام نیز ما را دنبال کنید

 

 

جهت سفارش ترجمه مقاله و کتاب اینجا کلیک کنید