عادت‌های خوب یک مترجم چیست؟

در پی مقاله قبلی درباره عادت‌های بد یک مترجم، امروز درباره عادت‌های خوب او می‌نویسیم. یافتن عادت‌های خوب مترجمان کار سختی نیست، و حتی می‌توانیم با تغییر جهت عادات بد، به عادات خوب در ترجمه متن و ترجمه شفاهی برسیم.

مطالعه مداوم در حوزه‌های ترجمه : اولین عادت خوب می‌تواند مطالعه مداوم و مداوم در حوزه‌های ترجمه او باشد. ادبیات تخصصی، واژگان تخصصی و دیگر عوامل موجود در متن‌های یک حوزه خاص باید موردتوجه مترجم قرار گیرد.

به عنوان مثال، کسی که در زمینه دانش و تکنولوژی به ترجمه می‌پردازد، قطعا نشریاتی مانند Scientific American و رسانه‌های آنلاینی مانند TechCrunch و TheVerge باید پاتوق همیشگی او باشد. یک مترجم حوزه کسب و کار، نشریه فوربس و Business Insider را می‌تواند ملاک ارزیابی کار خود قرار دهد. همچنین کسی که اسناد و مدارک تجاری را ترجمه می‌کند، می‌تواند مجله وال‌استریت و حتی فراتر از آن را بطور روزانه مطالعه کند.

کسب مدرک و نشان در زمینه‌ای که به مترجمی می‌پردازید، اصلا نیاز نیست. خصوصا در ترجمه‌های دانشگاهی و پزشکی، پزشک‌ و مهندس‌بودن مهم نیست اما نکته اساسی، این است که باید متون مربوط به آن حوزه‌ها را مطالعه کند. این مطالعه باید همیشگی باشد، قطع آن می‌تواند به تسلط شما در مسائل روز دنیا صدمه بزند، خصوصا این مورد مترجم حوزه دانش و تکنولوژی که سرعت رشد بالایی دارند، اهمیت بسیاری دارد.

ترکیب کار ترجمه و تفریح : دومین عادت، ترکیب کار و تفریح است. مشکل بسیاری از افراد، لذت‌نبردن از کار رومزه خود است. اغلب شکایت می‌کنند و کمبود حقوق و سختی کار را به عنوان دلیل می‌آورند. این بهانه‌ها بیهوده است، کسی که با برداشتن هر قدم، کسیدن هر خط و نوشتن هر کلمه ذوق می‌کند و حاضر به رهاکردن آن نیست، هیچگاه این بهانه‌های واهی را نمی‌آورد. او به خوبی می‌داند اضافه‌شدن عشق و علاقه به کار می‌تواند سختی آن را سهل و کمبود حقوق آن را ترمیم کند.

ترجمه نیز از این قاعده مستثنا نیست. این کار زمان‌بر و گاهی خسته‌کننده است و تنها چیزی که می‌تواند اشتیاق شما را به ادامه کار افزایش دهد، داشتن علاقه قلبی به ترجمه و خصوصا حوزه کاری آن است.

جستجو میان واژه‌نامه‌ها : سومین عادت خوب شاید برای شما باورپذیر نباشد، اما جستجو میان واژه‌نامه‌ها یکی از عادت‌های خوب یک مترجم است. تصور اغلب افراد از واژه‌نامه تنها در Oxford Advance و لانگمن خلاثه می‌شود، اما کسی که بطور تخصصی در زمینه‌ای به ترجمه می‌پردازد، نمی‌تواند فقط به این دو مورد اکتفا کند.

واژه‌نامه‌های تخصصی و معتبر یک حوزه به سختی در کتابفروشی‌های معمولی پیدا می‌شوند. به همین علت، توصیه می‌کنم، اگر احیانا سفری به دنیای خارج داشتید، لحظه‌ای در کتابفروشی‌های آن‌جا تامل کرده و دنبال واژه‌نامه‌های حوزه خود بگردید.

همچنین بعضی از ناشران و کتابفروشی‌های بزرگ، امکان سفارش کتاب را برای شما فراهم می‌کنند و می‌توانید واژه‌نامه‌های موردنیاز خود را تهیه کنید. استفاده مداوم از واژه‌نامه یکی از بهترین عادت‌های یک مترجم خوب است.

مترجم موفق چه مهارت‌هایی دارد؟

بنظر شما یک مترجم موفق باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟ او باید چه چیزهایی بداند و چه چیزهایی را تمرین کند تا به عنوان یک فرد حرفه‌ای در شغل خود شناخته شود؟ مسلما اولین مهارت، تسلط بر ترجمه است، چیزی که بدیهی است اما باز هم افرادی هستند که بدون داشتن مهارت کافی، سفارش ترجمه می‌گیرند و کار بی‌کیفیتی تحویل کارفرما می‌دهند.

زبان‌های مبدا و مقصد، دو عنصر مهم در ترجمه متن هستند که تمام جنبه‌های ترجمه را در بر می‌گیرند و هر مترجم باید بر آن‌ها مسلط باشد. در ادامه به بازکردن بیشتر این موضوع می‌پردازیم.

مهارت‌های مربوط به زبان مبدا

از آن‌جا که زبان مبدا، زبان مادری مترجم نیست، مسلما او نمی‌تواند متون را به آن زبان بنویسد. اما باید درک و تسلط کافی برروی آن زبان داشته‌باشد. بتواند بدون استفاده از واژه‌نامه، مفهوم متن را بفهمد و فقط در صورتی‌که در هنگام ترجمه کلمات خاص دچار مشکل شد، از لغتنامه استفاده کند. بدانید، دیکشنری نمی‌تواند نقش شما را ایفا کند و فقط ابزاری برای کمک به شما در سختی‌هاست.

مدرک لیسانس مترجمی، ادبیات زبان مبدا و غیره، نمی‌تواند تصمینی برای مهارت شما در زبان مبدا باشد اما کمک‌کننده خوبی است. بسیاری هستند که بدون اخذ چنین مدارکی و فقط با کسب گواهی‌ موسسات معتبر و سابقه عالی، توانسته‌اند خود را به عنوان یک متخصص معرفی کنند.

همچنین سفر به کشور مبدا و آشنایی با فرهنگ زبانی و لهجه‌ها می‌تواند در کنار زبان‌شناسی تئوری در دانشگاه به افزایش مهارت شما کمک کند.

مهارت‌های مربوط به زبان مقصد

معمولا زبان مقصد، زبان مادری مترجم است، پس کار او در این قسمت آسان‌تر است. اما این همه ماجرا نیست، لحن و انتخاب جملات مناسب بسیار مهم است. همچنین استفاده صحیح از قواعد و دستورات زبان مقصد، به منظور رساندن بهتر مفهوم باید در برنامه شما جای بگیرد.

مترجم کسی است که مسوول میزان فهم و درک خواننده از متن است. او باید بتواند طوری متن را ترجمه کند که نیاز به تفکر بیش از حد یا تحقیق برای فهم آن نباشد. علاوه بر این، نظرات شخصی مترجم فقط برای روان‌تر شدن متن باید به کار رود و نباید خدشه‌ای به متن اصلی وارد کند.

تغییر و تحول در زبان‌ها را نباید نادیده گرفت. با شتاب گرفتن رشد تکنولوژی، فرهنگ، سیاست و موضوعات کلی دیگر، زبان نیز دچار تغییر می‌شود. کلمات تخصصی جدید وارد لغتنامه شده و کلمات قدیمی و بی‌استفاده از رده خارج شده‌اند. بسیاری از ویکی‌پدیا به عنوان تنها منبع خود استفاده می‌کنند، اما جا دارد این نکته را ذکر نمایم که ویکی‌پدیا در همه زمینه‌ها قابل اطمینان و اتکا نیست. برای تحقیق درباره واژه‌های جدید و تغییرات زبان، جستجو در گوگل و پیداکردن وبسایت‌های معتبر، بهترین روش است.

ماهیت ترجمه چیست؟

بسیاری از کارشناسان، سال‌ها درباره ماهیت ترجمه با یکدیگر بحث کرده‌اند. در ادامه، اقتباسی کرده‌ایم از تحقیق دکتر محمود اردودری درباره اینکه ترجمه چیست و از نگاه محققان مختلف، این سوال را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

ترجمه یک پیوند بین دو زبان است. حال چه یک فرضیه تحقیقی باشد، چه یک اثر هنری، شاخه‌ای از ادبیات، شاخه‌ای از زبان‌شناسی یا یک مطالعه علمی! پدیده ترجمه دارای چندین بعد است که همین امر آن را پیچیده‌تر کرده‌است.

بزرگانی قرن بیستم را عصر ترجمه متن یا بازتولید نامیده‌اند، اما این نام‌گذاری کمکی به فهم ماهیت ترجمه نمی‌کند. هنوز بحث اصلی اینکه ترجمه، هنر است یا دانش، ذهن خیلی‌ها را به چالش کشیده‌است. برخی باور دارند، ترجمه نتیجه اندیشه خلاق است و نمی‌توان آن را در چارچوب منطق قرار داد.

در  دنیای امروز، ترجمه نقش مهمی دارد اما همیشه در رده پایین‌تری نسبت به متن اصلی قرار دارد. همچنین این واقعیت وجود دارد که افراد فعال در این زمینه، هرگز به اصول و فرمول مناسبی دست پیدا نکرده‌اند.

Holmes در مطالعات خود، ترجمه را به دو شاخه محض (توصیف ترجمه و بررسی تمام ابعاد آن) و کاربردی (بررسی تئوری و کاربردهای ترجمه) تقسیم کرده‌است. Toury ترجمه را جزو علوم شناختی قرار داد و آن را یک علم می‌داند. Horace که موافق نظر اوست، می‌گوید: ترجمه کلمه به کلمه متن، وظیفه یک مترجم وفادار است.

Chukovskii اما اعتقاد دارد ترجمه یک هنر مرتبه عالی است. همچنین Newmark از ترجمه به عنوان یک مهارت نام می‌برد و می‌گوید: مطابقت معنای متن مبدا و مقصد، بهترین نوع ترجمه است.

Berkeley محققی است که اعتقاد دارد، ترجمه علمی است غیرقابل پیش‌بینی مانند بیشتر علوم انسانی. اما Long و Zaixi این تصور را واهی می‌دانند و ترجمه را فرآیندی برای انتقال قلمداد می‌کنند.

 

Baker عقیده دارد چون ترجمه یک رشته دانشگاهی است، باید آن را مورد بررسی و مطالعه قرار داد تا بتوان آن را در چارچوب قوانین جای داد. Gabr نیز اعتقاد دارد ترجمه یک مهارت با چاشنی علم است. نیمی از آن با مهارت و نیمی دیگر با زبان‌شناسی و موارد علمی سر و کار دارد.

ترجمه در بسیاری از موارد با هنر و علم مشترک است. انتخاب خلاقانه کلمات و چینش آن‌ها نوعی هنر است و دانستن کاربرد و قواعد و دستور زبان‌های مبدا و مقصد، نوعی علم تلقی می‌شود.

برخلاف نظر مترجمان تازه‌کار که فکر می‌کنند می‌توان با درک رابطه میان کلمات و قواعد زبان، ترجمه را در چهارچوبی مشخص جای داد، هنر در ترجمه نقش بسیار زیادی را ایفا می‌کند. ذهن برخی از این مترجمان، مانند کدنویس‌های عمل می‌کند و ترجمه را مانند رمزنگاری می‌بینند.

مترجمان ادبی، کار خود را یک هنر می‌دانند و مترجمان حقوقی و کسب و کار، یک مهارت. همچنین با کمک علم و اصول زبان‌شناسی این مهارت را تقویت کرد.

در نتیجه می‌توان اینطور گفت: ماهیت ترجمه، آمیزه‌ای از علم، هنر و مهارت است. این ۳ مکمل یکدیگرند و بدون یکی از این سه، ترجمه تولیدی مناسب نخواهد بود.

انواع اسناد رسمی برای ترجمه

اسناد شخصی

شناسنامه
کارت ملی
گواهی فوت
گواهی تجرد
گواهی ولادت
سند ازدواج
سند طلاق
گواهی عدم سوء پیشینه کیفری
کارت پایان خدمت و معافیت
گواهی رانندگی

اسناد

سند ارزیابی ملک
سند مالکیت
استعلام
سند مالکیت وسایل نقلیه
مبایعه نامه
اجاره نامه
وکالتنامه
تعهدنامه
اقرارنامه
استشهادنامه
انواع حکم ها

مدارک تحصیلی

ابتدایی
راهنمایی
متوسطه
پیش دانشگاهی

مدارک دانشگاهی

کاردانی
ارزشنامه تحصیلی
ریزنمرات
کارت دانشجویی
گواهی ها
مدارک از سوی وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی
گواهی کار
دانشنامه ها
کارت نظام پزشکی
فوق دیپلم و ریزنمرات

گواهی های آموزشی

سازمان فنی و حرفه ای
ادارات دولتی
شرکتها
گواهی اداری و استخدامی

اسناد شرکتی

شرکت نامه
اساسنامه
اظهارنامه جهت ثبت شرکت
روزنامه رسمی
برگه مالیاتی
گواهی بیمه
قراردادها
کارت اقتصادی

گواهی کار

ادارات دولتی
گواهی اشتغال به کار از کارخانجات
گواهی اشتغال به کار از موسسات آموزشی و آژانسها
گواهی اشتغال به کار از واحدهای صنفی

سایر اسناد و مدارک

فیش حقوقی سازمانهای مختلف
کارت واکسیناسیون
قبض آب ، برق ، تلفن ، گاز
گردش و موجودی حساب
کارت بازرگانی
پاسپورت
تقدیرنامه
حکم های ورزشی و قهرمانی
بارنامه

نکاتی مهم برای ترجمه متن قابل قبول

شاید تصور کنید، با وجود نرم‌افزارهایی مانند گوگل ترنزلیت Google Translate، دیگر ترجمه متن امری سهل و سریع شده‌است. اما اگر چندبار از این سیستم استفاده کنید، متوجه نقص‌های این سیستم خواهید شد. ترجمه مناسب چیزی بیشتر از جایگذاری معادل فارسی کلمات انگلیسی است. هرکسی نمی‌تواند خود را مترجم بنامد، زیرا ترجمه صرفا نوشتن معنی چند کلمه انگلیسی پشت سرهم نیست.

اگر می‌خواهید برای خود یا دوستان مقاله یا خبری را ترجمه کنید، حتما این نکات مهم را در نظر بگیرید:

۱- بررسی متن قابل ترجمه

سعی کنید قبل از اینکه قولی به کارفرما یا دوست خود بدهید، متن اصلی را از او گرفته و بررسی کنید. در واقع پس از این کار می‌توانید زمان پروژه، هزینه پروژه و موضوع پروژه را متوجه شوید.

۲- چه کسی متن ترجمه‌شده را می‌خواند؟

چه کسی قرار است متن شما را بخواند؟ آیا یک متخصص آی‌تی یا یک بچه دبستانی؟ شناخت رفتار و نوع مخاطب هنگام ترجمه بسیار مهم است. شما باید سبک نگارش خود را براساس ویژگی‌های کاربر تنظیم کنید.

۳- زمان را فراموش نکنید

هیچ‌وقت عجله نکنید. متن را کامل بخوانید، پاراگراف‌هایش را بررسی کنید، اصطلاحات را شناسایی کنید و چارچوب آن را دربیاورید. سپس کلمات خاص و تخصصی را استخراج کرده و تک به تک درباره هرکدام، در اینترنت یا کتاب تحقیق کوتاهی انجام دهید.

هر یک ساعت و نیم، یک بار به خود استراحت داده و به نقطه‌ای دور نگاه کنید. حرکات نرمشی انجام داده و مچ‌هایتان را بچرخانید.

۴- قابل فهم بنویسید

به زبان ساده بنویسید به طوری که اصطلاحات نافهم زبان انگلیسی برای مخاطب قابل هم باشد. برای اینکه در این امر موفق باشید، باید دانش خود را در هر دو زبان افزایش داده و با اصطلاحات محاوره‌ای آن‌ها کار کنید.

۵- مخاطب را فراموش نکنید

مخاطب در راس اهداف شما قرار دارد. در متن به شعور و وقت او احترام بگذارید. وقت او را با نوشتن ساده و زیبا مغتنم شمرده و با انتقال مفاهیم مفید و کاربردی به او کمک کنید.

۶- استفاده از کلمات مناسب

در ترجمه نیاز نیست شما هر کلمه را معنا کرده و سپس پشت سرهم ردیف کنید. انتقال واضح مفهوم، مهم‌ترین وظیفه شماست.

۷- اعتماد به نفس داشته‌باشید

خود را کوچک نشمارید، به دل کار وارد شده و نهایت تلاش خود را بکار ببندید. از مهارت‌ و تجربه‌های قبلی خود استفاده کنید. مهم‌ترین سرمایه شما علاقه به یادگیری است، پس با تکیه بر تجربه قبلی به یادگیری بیشتر بپردازید.

۸- درخواست کمک کنید

هیچ‌کس، حتی متخصصانی که سال‌ها به کار ترجمه متن و ترجمه انگلیسی به فارسی یا فارسی به انگلیسی پرداخته‌اند، نمی‌توانند ادعا کنند که دانش انگلیسی کاملی دارند. مواقعی هستند که درباره معنی و مفهوم درست کلمه یا عبارت شک دارید، هیچ اشکالی ندارد که از همکاران یا استادان خود کمک بگیرید.

۹- بازبینی نهایی

بعد از اتمام ترجمه، متن را دو مرتبه بخوانید. دفعه اول غلط‌های املایی و دفعه دوم، اشتباهات نگارشی را رفع کنید. متن شما نباید هیچ خطای بچه‌گانه‌ای داشته‌باشد، این کار به تقویت شخصیت کاری شما کمک خواهد کرد.

۱۰- فراتر از یک ترجمه خوب

همیشه جای برای یادگیری بیشتر وجود دارد. علم ترجمه نیز برپایه پیشرفت در یادگیری استوار است. کارآموزی در این حرفه تمامی ندارد. هر زبانی دائما در حال تغییر است و نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت.

عادت‌های بد یک مترجم چیست؟

مترجم‌ها قابل تغییر هستند، به آن‌ها به چشم روبات ننگرید! هرکس می‌تواند در طول عمر در فعالیت‌های کاری خود پیشرفت یا پسرفت داشته‌باشد و مترجم‌ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند. در این مقاله به عادت‌های نامناسبی که یک مترجم می‌تواند در طول زندگی کاری خود به آن‌ها مبتلا شود، می‌پردازیم.

اولین عادت، قطع ارتباط مترجم با زبان مادری خود است. دلایل ابتلا به این عادت را می‌توان در زندگی روزمره مترجم جستجو کرد. یک مترجم، روزانه کتاب‌های زیادی به زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری می‌خواند، متون زیادی را ترجمه می‌کند و در نهایت همیشه به دنبال یادگیری بیشتر زبان دوم است. برای جلوگیری از آسیب‌های این عادت، پیشنهاد ما دوستی بیشتر با زبان مادری است.
خواندن کتاب‌های اصیل فارسی، روزنامه، مجله و گاهی سر زدن به سایت‌های فارسی‌زبان تا حد زیادی از آسیب مخرب این عادت جلوگیری کند.

دومین عادت، به زبان خیلی خودمانی می‌شود، زدن سر و ته متن ترجمه‌شده، این کار که نوعی خیانت تلقی می‌شود، بدترین عادت یک مترجم است. دو علت بین مترجم‌ها برای این کار معمول است:

۱- عدم موفقیت برای پیداکردن معنی یا معادل مناسب برای کلمات دشوار متن اصلی، شاید یکی از رایج‌ترین دلایل برای سرباز زدن از انجام وظیفه است. اگر مترجم بنابر سواد یا تحقیقات خود نتواند واژه‌ای مناسب برای کلمه اصلی انتخاب کند، باید از دوستان و همکاران خود کمک بگیرد. معمولا با همفکری می‌توان این مشکل را برطرف کرد، اما اگر این اتفاق نیافتد، صحیح‌ترین کار، اطلاع به کارفرما است.

برای آگاه‌سازی کارفرما، بهتر است واژه‌ای را از نظر خودتان درست بنظر می‌رسد را در متن بکار ببرید و در یادداشتی جداگانه با ذکر آدرس کلمه، مطمئن‌نبودن خود را از درستی معادل انتخاب‌شده، به کارفرما توضیح دهید. عدم اطلاع به کارفرما، فریب اوست و در آینده می‌تواند در شغل و رزومه شما تاثیر زیادی بگذارد.

۲- دیگر دلیل انجام این کار، قبول کار بیش از حد توان و خستگی زیاد است. در این حالت، مترجم به خلاصه‌کردن متن در عوض ترجمه کامل و جامع آن روی می‌آورد. این در حالی است که عرف فضای کاری، متن را بصورت کلمه به کلمه و روان را می‌پذیرد و هرچیزی غیر از آن، غیرقابل قبول و مخالف قانون است.

متاسفانه، برخی از همکاران، از این روش استفاده می‌کنند. اگر کارفرما علت این کار را از آن‌ها جویا شود، بهانه‌هایی مانند زایدبودن محتوای حذف‌شده یا روان‌تر بودن می‌آورند و تمام سعی خود را در مجاب‌کردن کارفرما بکار می‌برند. برخی از کارفرماها نیز که از پروسه و قوانین ترجمه اطلاع کافی ندارند، به سرعت قانع شده و پیگیری بیش‌تر را به فراموشی می‌سپارند.

سومین عادت که بسیار خطرناک است، اعتماد به نفس بیش از حد در مقطعی از زمان است. در این حالت، مترجم تصور می‌کند به سطحی از دانایی و آگاهی از زبان مادری و اصلی رسیده که دیگر نیازی به یادگیری ندارد.

می‌دانید که دانش هیچ محدودیتی ندارد، حتی دانش ترجمه، پس هیچگاه این تصور خطرناک را به خود راه ندهید، زیرا حداقلی‌ترین ضربه آن، عقب افتادن از افراد پیشرو در این حوزه است.

چالش ترجمه اصطلاحات زبان انگلیسی

یکی از مواردی که ترجمه مقالات انگلیسی‌زبان را با مشکل روبرو می‌کند، اصطلاحات و ضرب‌المثل‌هاست. کلمات، معانی مختلف و دور از انتظاری دارند که ممکن است در هر موقعیتی یکی از آن‌ها صدق کند. دانش معمولی زبان برای ترجمه اینگونه جملات کافی نیست، باید با فرهنگ و آداب و رسوم ملل مختلف آشنا بود تا بتوان نوشته‌ای در خور ارائه داد.

اصطلاحات از عوامل تعیین‌کننده در فرهنگ زبانی مردم هستند. گفتار و نوشتار با اصطلاحات، جذاب و مختصر می‌شوند. در همه کشورهای دنیا، جملات کوتاه که به عنوان ضرب‌المثل می‌شناسیم از اهمیت والایی نزد مردم برخوردار هستند. این ضرب‌المثل‌ها از پدر به پسر و سپس به نوه منتقل شده‌اند و کسی هم چند و چون ساخت آن‌ها نمی‌داند. بدیهی است یک مترجم باید تا حد بالایی با این اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها در هر دو زبان آشنا باشد تا بتواند ترجمه‌ای قابل قبول داشته باشد.

حتما می‌دانید، زبان فارسی از لحاظ غنای ادبی و استفاده از ضرب‌المثل‌ها به لطف بزرگان نثر و نظم ایرانی، بسیار پربار است. به همین دلیل، انگلیسی‌زبانان نیز هنگام ترجمه متون فارسی به انگلیسی، کار سختی پیش‌رو دارند. مترجمی که بخواهد زبان ترجمه انگلیسی به فارسی یا بالعکس انجام دهد، قطعا باید اصطلاحات دو زبان را بشناسد و بتواند از آن‌ها در متون خود استفاده کند.

تصور کنید، مترجم تازه‌کاری که می‌خواهد یک متن معمولی را ترجمه کند، چطور بدون دانستن اصطلاحات انگلیسی و معادل فارسی‌شان، می‌تواند نوشته‌ای شایسته بنویسد؟ حال تصور کنید این فرد بخواهد متنی سرشار از جملات و عبارات ادبی را به فارسی برگرداند، بدیهی است که متن چیزی جز زباله نخواهد شد. در نتیجه، تمرین و تکرار ضرب‌المثل‌های انگلیسی بهترین کمک برای مترجم‌ها خواهد بود.

از آنجا که ایران مترجم، همیشه به ترویج علم توجه داشته‌است، در اینجا لیستی از ضرب‌المثل‌های معروف انگلیسی را به همراه معادل فارسی برایتان جمع‌آوری کرده‌ایم. امید است با خواندن روزانه این لیست و به کار بردن آن در متن، روز به روز بر دانش مترجمان ایرانی اضافه شود.

زبره به کرمان بردن (To carry coals to Newcastle)

توبه گرگ مرگ است (You may end him but you’ll not mend him)

هرچقدر پول بدهی همان‌قدر آش می‌خوری (You pay your money and you take your choice)

سخت نگیر! (Take it easy)

کل اگر طبیب بودی سرخود دوا نمودی (Physician, heal thyself)

همرنگ جماعت شدن (To go with the stream)

آسمان را به زمین دوختن (To move heaven and Earth)

به تو ربطی نداره (It’s not your business)

مارگزیده از ریسمان سیاه‌وسفید می‌ترسد (A burnt child dreads the fire)

از چاه درآمدن و در چاله افتادن (To fall from the frying pan into the fire)

نمک خوردی نمکدان مشکن (Don’t bite the hand that feeds you)

چون دلم می‌خواد! (Because the sky is high!)

یکی به میخ و یکی به نعل زدن (To run with the hare and hunt with the hounds)

کوزه‌گر از کوزه شکسته آب می‌خورد (The shoemaker’s wife goes the worst shod)

تا تنور گرم است باید نان پخت   (Strike while the iron is hot)

بدی رو با بدی جواب نمی‌دن (Two wrongs don’t make a right)

حساب حساب است، کاکا برادر (Bargain is bargain)

نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود (nothing ventured, nothing gained)

مثل خر در گل مانده (Like a duck in thunderstorm)

با یک گل بهار نمی‌شود (One swallow does not make summer)

آب در هاون سائیدن (To milk the ram)

با پنبه سر بریدن (The pen is mightier than the sword)

کاچی به از هیچ‌چیز است (Half a loaf is better than no bread)

خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو (When in Rome, do as the Romans do)

هیچ‌کس کامل نیست (No man is an island)

نه خود خورد نه کس دهد، گنده کند به سگ دهد (He is a dog in the manager)

از دنده چپ برخاستن (To get out of bed on the wrong side)

دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است (Better late than never)

بادآورده را باد می‌برد (Light come, light go)

نانش در روغن است (His bread is buttered on both sides)

هیچ‌جا خونه خود آدم نمیشه (There’s no place like home)

به ساز کسی رقصیدن (To dance to a person’s tune)

شاهنامه آخرش خوش است (All is well that ends well)

نخود هر آشی بودن (To have a finger in every pie)

سحرخیز باش تا کامروا شوی (The early bird catches the worm)

سرنا را از ته گشاد آن زدن (To put the cart before the horse)

آب در کوزه و ما تشنه‌لبان می‌گردیم (We seek water in the sea)

روزه شک دار نگیر (When in doubt do nowt / nothing)

دندان‌های اسب پیش‌کشی را نمی‌شمارند (Never look a gift horse in the mouth)

احتیاج مادر اختراع است (Want is the mother of industry)

سگ سگ را نمی‌خورد (There is honour among thieves)

کبوتر با کبوتر باز با باز (Birds of a feather flock together)

بی‌خبری خوش‌خبری است (no news is good news)

تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها (There is no smoke without fire)

آب از دستش نمی‌چکد (Water does not tickle out of his hand)

خواب زن چپ است (Woman’s dreams go by contraries)

علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد (a Word before is worth two after)

نوشدارو پس از مرگ سهراب آوردن (Locking the stable door after the horses are gone)

کسی که بچه خود را نزند روزی به سینه خود خواهد زد (Spare the rod and spoil the child)

یک‌تخته‌اش کم است (He is a button short)

هر که را زور در بازوست، زر در ترازوست (Kings have long arms)

آب در هاون سائیدن (To bite a file)

شش‌دانگ حواس خود را جمع‌کردن (Wake up and smell the coffee)

چون گردکان بر گنبد (Like water off a duck’s back)

نگارش اندیشه‌ها، سرمایه آینده است (Writing of ideas is the capital of future)

با یک تیر دو نشان زدن (Kill two flies with one flap)

خفته را خفته کی کند بیدار (Let the dead bury their dead)

دست‌وپا چلفتی است (His fingers are all thumbs)

هرکسی را بهر کاری ساختند (a Willing horse is run to death)

آفتابه خرج لحیم کردن است (Why buy a cow when milk is so cheap)

چگونه مقالات تحقیقی خود را به زبان انگلیسی بنویسیم؟

افرادی که می‌خواهند در یک کشور انگلیسی‌زبان نظیر انگلیس، استرالیا و … تحصیل کنند، قطعا نیاز به مدرکی با اعتبار بین‌المللی خواهند داشت. از جمله مشهورترین این مدارک، تافل و آیلتس هستند. برای دریافت این مدارک، شما ملزم به شرکت در آزمونی هستید که لازمه موفقیت در آن، کسب ۴ مهارت شنیدن (Listening)، صحبت‌کردن (Speaking)، خواندن (Reading) و نوشتن (Writing) است.

بزرگترین مشکلی که اغلب افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، نگارش به زبان انگلیسی است. این مهارت، برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا که قصد ارائه مقاله و تحصیل در خارج از کشور را دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است. نوشتن مقالات به زبان انگلیسی و چاپ آن در نشریات جهانی اعتبار و تاثیرگذاری بیشتری دارد. در نگارش اینگونه مقالات، استفاده از کلمات پرتکلف و بازی با کلمات جایز نیست، بلکه رعایت اصول و ساختار نگارش مهم است.

بسیاری از مقالات فارسی به دلیل مشکل در نگارش زبان انگلیسی یا ترجمه فارسی به انگلیسی ضعیف از سوی جامعه جهانی رد شده‌اند. دانشجویان، محققین و نخبگان زیادی بخاطر عدم رعایت نگارش حرفه‌ای در مقالات خود دست رد به سینه‌شان زده شد. این در حالی است نویسندگان انگلیسی‌زبان با بازنویسی و تغییردادن بخش‌هایی از این مقالات، به جایگاه والایی نزد جامعه علمی رسیده‌اند.

برای اعتبارسنجی مقالات انگلیسی، نگارش ادبی و توان زیبانویسی تنها ملاک نیست، بلکه پیوستگی مطالب و جامع‌بودن مفاهیم موجود نیز از اهمیت والایی برخوردار است. این نکته بخصوص برای مقالات علمی بیشتر صدق می‌کند.

عده‌ای تصور می‌کنند با رعایت چند نکته گرامری می‌توانند مقالات علمی خود را ترجمه انگلیسی به فارسی کنند، در حالی‌که این کار نیازمند داشتن تخصص ترجمه و درک کافی از مفاهیم آن است. بدون درک درست از مفهوم زبان انگلیسی، چطور می‌توان جملات سنگین علمی را در قالب عبارات مختصر و قابل فهم انگلیسی ترجمه کرد؟

در مجامع علمی، مقالات دارای نگارش ضعیف از اعتبار ساقط می‌شوند. پاراگراف اول که معمولا به عنوان شاه‌کلید مقاله شناخته می‌شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین هرگونه اشتباه در این بخش، می‌تواند آسیب جبران‌ناپذیری به نویسنده مقاله وارد کند.

طبیعی است که هر نویسنده‌ای، ترتیب و جایگاه عنوان، چکیده و منابع را می‌داند. اما مسئله‌ای که اعتبار نوشته را تعیین می‌کند استفاده از جملات صحیح و بدون تکلف در هر پاراگراف است.

موضوع کلی هر پاراگراف در جملات اول و دوم گنجانده می‌شود و دیگر جملات، وظیفه گسترش و تشریح بیشتر موضوع را برای خواننده دارند. در این قسمت، دانستن نکات مهم و کلیدی مقاله و همینطور درک کافی از نحوه نگارش به زبان انگلیسی تعیین‌کننده اعتبار آن پاراگراف است.

هر پاراگراف، از سه بخش اصلی تشکیل شده‌است: جمله اول و دوم که کلیت موضوع را مطرح می‌کند. جملات وابسته که موضوع پاراگراف را بیشتر توضیح می‌دهد. جمله آخر که جمع‌بندی و رابط با پاراگراف بعدی است.

پیوستگی و ارتباط پاراگراف‌ها باهم و نیز جملات درون آن‌ها، مهم‌ترین نکته در نگارش انگلیسی است. بهم‌ریختگی و عدم وجود نظم در متن می‌تواند بزرگترین دلیل برای رد مقاله شما توسط داوران باشد.

برای گیرایی بهتر متن، اول از همه کار انجام شده را بگویید، سپس دلیل آن را بیاورید. جملات طولانی را کوتاه کرده و پاراگراف‌ها منظم‌تر کنید. هرچه متن بیشتر ویرایش شود، از پیوستگی و انسجام بیشتری برخوردار می‌شود. به عنوان نمونه، متن زیر یک جمله است که بخاطر طولانی بودن، تبدیل به یک پاراگراف شده‌است:

Using automatic translation software (e.g. Google Translate, Babelfish, and Systran) can considerably ease the work of researchers when they need to translate documents thus saving them money (for example the fee they might have otherwise had to pay to a professional translator) and increasing the amount of time they have to spend in the laboratory rather than at the PC

در نهایت، اگر می‌خواهید از صحت نگارش و انسجام مقاله خود اطمینان حاصل کنید، حتما با یک مترجم مجرب و باتجربه مشورت کرده و طرح را به او نشان دهید و یا سفارش ترجمه داشته باشید.