چند گفتار درباره ترجمه(قسمت دوم)

در این برگه می خواهیم درباره ترجمه به ادامه مطلب گذشته یعنی چند گفتار درباره ترجمه(قسمت اول) بپردازیم.

 ابتدا به تفاوت میان ترجمه شفاهی و کتبی می پردازیم.

پر اهمیت ترین عامل متمایز کننده بین ترجمه شفاهی و مکتوب، عامل زمان است. زمان مورد نظر در ترجمه شفاهی چند لحظه یا دقیقه ای بیش نیست، اما برای ترجمه مکتوب این چنین نیست. امکان استفاده از زمان بیشتر در ترجمه کتبی به بهتر شدن کیفیت ترجمه متن مورد نظر می انجامد؛ استفاده از ابزارهای کمکی مانند فرهنگ لغت ها نیز می تواند در  بهتر شدن کیفیت ترجمه موثر باشد.

فرق بین ترجمه شفاهی و مکتوب به وجه تمایز میان مترجم شفاهی و کتبی می انجامد. مترجم شفاهی حتما مترجم کتبی ویژه ای نیست و بر عکس این موضوع غالبا بیشتر درست است. مترجم شفاهی باید از موضوع مورد ترجمه آگاهی کامل داشته باشد، اما این آگاهی برای مترجم کتبی اجباری نیست.

۴- درباره ترجمه مکتوب

دایره کاربرد ترجمه شفاهی بسیار کم است و اغلب در مجالس سیاسی، مصاحبه ها و گفتگو های دولتی و… از آن استفاده می شود. زمینه های مورد ترجمه درباره ترجمه ی شفاهی هم به چند مورد سیاسی، اقتصادی، نظامی و… محدود می شود، اما در ترجمه مکتوب اینطور نیست. هیچ گونه محدودیتی درباره ترجمه مکتوب نمی توان پیدا کرد.

۵- واحد ترجمه

برشی که از متن مورد ترجمه از سوی مترجم به عنوان معیاری برای معادل یابی در نظر گرفته می شود، واحد ترجمه نام دارد. واحد ترجمه می تواند هر کدام ازاین سه مورد یعنی واژه، جمله یا عبارت باشد. ترجمه بر حسب واحد برگزیده شده، دست کم دارای سه مرحله زیر است:

الف- درباره ترجمه تحت اللفظی

واحد ترجمه در این مرحله کلمه است، یعنی در مقابل هر لغت متن زبان مبدا، کلمه ای از زبان مقصد گذاشته می شود. این مرحله از ترجمه برای ترجمه اکثر شبه جمله ها و کلمات مرکبی بکار گرفته می شود که معادل دقیق و درستی برای آنها در زبان مقصد وجود ندارد. اکثر مترجم های ماشینی نیز از این روش برای ترجمه استفاده می کنند.

ب-درباره ترجمه جمله

این مرحله، درباره ترجمه جمله است. در این ترجمه قواعد دستوری زبان و شیوه کنار هم قرار گرفتن کلمات در زبان مبدا در نظر گرفته می شود. به همین منظور هر کدام از جمله های متن زبان مبدا با حفظ معنی تک تک کلمات به جمله ای در زبان مقصد ترجمه می شود.

پ- درباره ترجمه آزاد

این مرحله، درباره ترجمه عبارت یا پاراگراف است. مترجم در این مرحله پیغام متن زبان مبدا را در مجموعه ای از جملات در زبان مقصد بدست می آورد و در اختیار کاربر قرار می دهد. در این ترجمه افزایش و کاهش در نهایت خود بکار خواهد رفت.

پس می بینیم که جمله معیار مطلوبی برای ترجمه بشمار می رود، هرچند که ترجمه تحت اللفظی و ترجمه آزاد نیز در شرایطی خاصی مناسب است.

منبع: fardatranslation.com